LO MARIDATGE DE BELUGUETA
Gardava los porcs la bêla Belugueta, aval lo long del riu sarrat. Las castanhas èran tombadas, se desmargavan los pelons. Que se carravan, los porcs, amb lo nas, de fosigar dins l’apalhada de fuèlhas !
La bêla Belugueta, contra lo castanhièr curât, petaçava lo davantal vièlh. L’agulha s’espin- tèt de travers dins lo petaç de saca.
« Ai ! lo det de l’anèl... Ai ! lo meu sang... » cridèt la filha, e levèt lo cap. Davant ela, sus un caval, veniâ lo cavalier.
« Flor de fuôc, la bêla Belugueta, te veni veire, diguèt lo cavalier. Dona-me lo teu det que te garirai.
— Sénher, respondèt la filha, lo meu det lo vos podi pas donar. La mia dolor sera per ieu... »
Alara lo cavalier dobriguèt l’estug que portava sul cor e tiret la baga d’aur fin, puèi i tornèt : « Filha, vei aquel anèl. Dona-me lo teu det, passarà la lia dolor... Per ieu gardaras lo teu amor.
— Lo meu amor sera pas per vos, que soi promesa. Amb lo cap d’ostal del Pargue nos maridam per Sant Martin. leu soi res qu’una porcatièira, Sénher cavalier. Se me preniatz dins la vôstra cam- bra, tanlèu dintrar nos convendriam pas.
— Filha, siâs pus polida que cap de Dona de castèl. Per la primièira nuèch la vestidura tomba, e lo jorn nôu se carga lo vestit novèl. Encara me vols pas, la bêla Belugueta, mas ieu sabi que te prendrai sus aquel caval. Uèi, solament lo det te dôl del fissal de l’agulha, mas quand la vergonha te fissarà lo cor vendras aici que t’esperarai. Te coneisserai pertot davant tu me conéisser, filha, flor de fuôc. I ! I ! caval... »
Lo caval se cabrèt, refreniguèt, se n’anèt lo long del rèc. Sens comprene res la filha se plorèt contra lo castanhièr curât... Puèi remausèt los porcs, se’n tornèt claure. Mas a l’ostal èra venguda la cordurièira : « Filha, regausis-te, que talharem lo teu vestit novial... »
La cordurièira prenguèt las mesuras amb lo riban e puèi talhèt dins lo cresp blanc. Alara se mai- net que mancava de fiai.
« Filha, vai-te’n a la Plancada e compraràs de polit fiai. Mas torna lèu que me languissi de demo- rar sens cordurar. »
Se n’anèt la bêla Belugeta. Caminava, cami- nava. Dins lo coet del mocador aviâ nosat lo sou rossèl. Mas a la Crotz de la Pala, contra lo peiron de la crotz, vegèt un sac dobèrt. Del sac, de fiai s’escampava a madaissas, a madaissons : fiai de cambe, fiai de lin, fiai de seda per garnir.
Belugueta se sarrèt : « Aqui lo fiai que manca, se pensèt. La cordurièira se languis a l’ostal, ieu preni lo sac, quoique mercant l’a tombât... Aital anarai pas a la Plancada... »
La filha prenguèt lo sac, amassèt totas las madaissas que s’escampilhavan e prompte se’n tornèt
La cordurièira qu’esperava, sens demandar res engulhèt l’agulha, e de côser, e de cordurar. L’agulha traucava dins lo petaç, lo fiai la butava... Croc... Croc... Los côps de dedals.
Qu’èra polida la rauba quand Belugueta l’en- sagèt ! Mas caliâ tuar las polas : l’endeman èra Sant Martin. Venguèt lo nôvi, lo contranôvi, la parental dels dos costats. Una darrièira nuèch de fèbre, mai d’una ora per se vestir, e puèi tota la nôça partiguèt. Sus las èrbas i aviâ d’albièira que lusissiâ dins lo solelh clar...
Lo paire menava la filha coma se fa per tôt pa’ïs. Sus la dintrada de la glèisa, el prenguèt d’aiga al benedichièr : « Te ! Belugueta, senha-te... »
Belugueta comencèt : « Del nom del Paire...
— A !... A !... A !... que m’èri cambial en fiai... » Una vapor de sofre pleguèt la nôvia de cap alpès. « A !... A !... A !... » Los petaces de crespe se descordurèron. « A !... A !... A !... A !... » Refreniguèt lo rire sauvatge, se n’anèt al vent la vapor d’infèrn. La bêla Belugueta, en camisa contra lo benedichièr, de las doas mans s’estremava lo cor.
Lo curât vièlh, aval, prompte s’anèt claure dins la sacristia. Lo clergue lo seguiâ, tôt côp se revirava.
« Es endracada, la nôvia !Es endracada !... » cridavan los convidats.
Lo nôvi se sarrèt : « Te vôli pas mai !... Te
vôli pas mai, ramèla ! Vai-te’n...
— Vai-te’n, filha mia, ajustèt lo paire. As
pecat contra Dieu e contra l’ostal... Que te torne pas veire !
— Pietat per ela ! supliquèt la maire de genolhons. Pietat ! Non, Belugueta a pas pecat !... »
Mas los convidats brandissiân las cadièiras de la glèisa. Escupissiân.
Belugueta, sens téner cap, fugiguèt défera. Los autres la seguiân, lo nôvi primièr, e getavan de pèiras.
Ela n’anava, pels camps, pels traverses, lo long del riu. Las rômecs longas l’acrancavan, escri- favan la camisa leugièira, escaraunhavan las cam- bas nusas. E se risiân los ômes darrièr.
Aval, contra lo castanhièr curât, un caval espe- rava pr’aquô. E, redde sus la sèla, se ténia lo cavalier que cridèt tanlèu veire Belugueta : « Prompte vèni, vèni, flor de fuôc !... »
Belugueta ne podiâ pas mai. Lo seu cor tus- tava coma s’anava brecar. Lo cavalier la prenguèt, la tiret sus la sèla. Arribavan los convidats, tota la nôça. Cadun levava la sia pèira, cadun cridava lo seu renée.
« A !... A !... A !... » refreniguèt lo rire sau- vatge. « A !... A !... A !... Flor de fuôc, se te renè- gan tos fraires, seras la femna del Drac... I ! caval... »
Lo caval partiguèt coma lo grand vent d’autan. Se podian brandir los convidats. Tornariâ pas jamai la Bêla Belugueta... Quai sap se tornariâ lo Drac ?...